Winter 2018
De winter van 2018 was in Ukkel normaal voor wat betreft de gemiddelde temperatuur, het neerslagtotaal, de neerslagfrequentie en de zonneschijnduur.
1. De temperatuur
De afgelopen winter was in Ukkel thermisch normaal : de gemiddelde temperatuur bedroeg 3,8 °C (normaal: 3,6 °C). De gemiddelde maximum- en minimumtemperatuur was respectievelijk 6,4 °C en 1,2 °C (normaal: 6,1 °C en 1 °C).
De warmste maand van de winter was januari met een gemiddelde temperatuur van 6,0 °C (ref. periode 1981-2010: 3,3 °C), daarmee komt deze maand op plaats 8 in de reeks van warme januarimaanden in Brussel-Ukkel sinds 1833. December was ook vrij zacht maar normaal met een gemiddelde temperatuur van 4,4 °C (ref. periode 1981-2010: 3,9 °C); februari tenslotte verliep vrij koud met een gemiddelde temperatuur van 0,8 °C (ref. periode 1981-2010: 3,7 °C).
December ging van start met polaire luchtstromingen waardoor het eerder koel was, op de 2e bereikten de temperaturen (na een vriesnacht) door de hardnekkige bewolking in Laag- en Midden-België amper het vriespunt, heel lokaal werd nog 2 °C à 3 °C gehaald. In Hoog-België was er lokaal flink wat zon maar ook daar bleef het fris. In de nacht van de 2e en de 3e bereikte een warmtefront ons land, maar de koude lucht aan de grond liet zich niet zo makkelijk verdrijven : 's avonds op de 2e koelde het nog flink af, in Mont-Rigi tot -9,5 °C, in Saint-Hubert tot -8 °C, aan de kust kwamen de temperaturen in de loop van de nacht naar de 3e stilaan boven het vriespunt uit, in het centrum van het land gebeurde dit in de loop van de voormiddag van de 3e, maar in de Ardennen duurde het lokaal tot de ochtend van de 4e. Uiteindelijk kwam heel het land tussen de 4e en de 6e dan toch in relatief zachte en vochtige zeelucht terecht.
Na de passage van een koufront in de loop van de 7e kwamen we terug in polaire zeelucht terecht zodat de temperaturen terug aan het dalen gingen.
Op de 10e trok een depressiekern van Engeland net ten noorden van onze streken naar Duitsland. Aanvankelijk bevonden wij ons nog in koude lucht in de onderste lagen (en op 850 hPa was het -7 °C), door de vrij intense neerslag daalde de temperatuur in thermometerhut naar waarden dicht bij het vriespunt. Na de passage van de storing gingen de temperaturen pijlsnel de hoogte in: in Ukkel lag de temperatuur 's middags rond het vriespunt, en om 15 uur was het er al bijna 6 °C, om 17 uur zelfs 8 °C ! Deze temperatuuropleving was maar tijdelijk, tenminste voor het noorden van het land.
Onder invloed van een nieuwe depressiekern die nog een zuidelijkere koers volgde dan de vorige, kromp de wind naar zuidoost en nadien naar oost (in de nacht van 10 naar 11 december) waardoor de temperaturen opnieuw daalden, om 2 u 's nachts was het in Ukkel 0,3 °C. De depressiekern trok in de loop van de 11e doorheen ons land en verdeelde ons land letterlijk in 2 delen op thermisch vlak (de grens viel voor een groot deel samen met de taalgrens). Overdag lagen de temperaturen in het noorden en westen tijdens sneeuwval vaak rond het vriespunt, in het zuiden en oosten was het een stuk zachter : in Buzenol en Aubange werd het maximum 9 °C, in Angleur (Luik) 9,8 °C, in Genk en Gorsem respectievelijk 7,2 °C en 7,4 °C. In het grensgebied tussen de zachte lucht en de koude lucht kwamen sommige plaatsen tijdelijk in de zachtere lucht terecht om nadien terug in de koudere lucht terecht te komen: zo was het in Bièrset (Luik) op het middaguur 1,9 °C, om 16 uur 7,6 °C en om 23 uur -0,7 °C. Uiteindelijk kwam de zuidelijke landshelft na het doortrekken van de depressiekern ook in de koudere lucht terecht, maar aan de kust steeg de temperatuur dan weer met enkele graden doordat de wind van noordoost naar noord kromp (lucht van over zee), aan het einde van de avond van de 11e was het daar al 4 °C tot 5 °C !
De dijk en het strand onder de sneeuw, een niet alledaags beeld aan onze kust
Foto: webcam De Haan 10 december 2017
De depressiekern die ons een winterse 11e december bezorgde, trok op de 12e via het zuiden van Skandinavië verder door naar de Baltische Zee, zodat gans het land aan de westelijke flank ervan in frisse zeelucht terechtkwam, met opnieuw een normale temperatuurverdeling in ons land: maxima tot 5 °C à 6 °C aan zee, licht positieve waarden in het midden van het land en licht negatieve in de hoogste delen van het land. Op de 13e werd het tijdelijk wat zachter: in Ukkel haalde het maximum tegen de avond 7,8 °C, in de Hoge Venen stegen de temperaturen in de loop van de avond tijdelijk tot enkele graden boven het vriespunt. Na de passage van een koufront in de loop van diezelfde avond (van de 13e) kwamen we terug in polaire lucht terecht tussen de 14e en de 17e met maxima meestal tussen 4 °C en 6 °C in Laag- en Midden-België, 's nachts daalden de minima stilaan tot rond het vriespunt, vooral in de nacht van de 16e op de 17e vroor het licht op een aantal plaatsen, in Ukkel tot -1,2 °C.
Vanaf de 18e werden de luchtstromingen stilaan zachter, de zachte maritieme lucht werd aangevoerd langs de noordelijke flank van een hogedrukkern nabij Bretagne, tussen de 18e tot de 20e bereikten de maxima zo'n 6 °C tot 9 °C in de lage streken, en enkele graden boven het vriespunt in Hoog-België. Tussen de 21e en 25e bleven we onder hogedrukinvloed (hogedrukgebied ten zuiden van ons met kern over de golf van Biskaje of over Frankrijk) en werd het nog zachter met temperaturen tot 9 °C à 10 °C overdag en 7 °C à 8 °C 's nachts (in Hoog-België 4 °C tot 6 °C overdag en enkele graden lager 's nachts). Tussen de 26e en 28e kwamen we terecht in maritiem polaire lucht zodat de temperaturen geleidelijk aan daalden, op de 28e bereikten we nog 4 °C tot 6 °C in de lage streken en negatieve maxima op de Ardense Hoogten (Saint-Hubert: -0,8 °C, Mont-Rigi: -1,8 °C). Op de 29e werd het dan stilaan opnieuw zachter: de maxima werden pas tegen de avond bereikt (4 °C tot 8 °C in Laag- en Midden-België), in de loop van de 30e stegen de temperaturen verder en zowel op de 30e als de 31e haalden de maxima 12 °C tot 14 °C op vele plaatsen (op de 31e 14,4 °C in Sint-Katelijne-Waver en Retie), in Hoog-België lagen ze eerder tussen 8 °C en 10 °C. Ook de nacht van 30 op 31 december verliep zeer mild met minima tussen 9 °C en 10 °C. Wij bevonden ons in de warme sector van een depressie met kern over het noorden van de Britse Eilanden.
De gemiddelde temperatuur van de laatste decemberdacade was met 7 °C abnormaal hoog in Ukkel (ref. periode 1981-2010: 3,6 °C).
Het zachte weer in de tweede helft van december bleef ook in januari aanhouden, echt koud werd het nooit.
Een paar keer kregen we zeer hoge temperaturen voor de tijd van het jaar: in de nacht van 2 op 3 januari kwamen we tijdelijk in zeer zachte lucht, verbonden aan een stormdepressie, de temperaturen liepen in het tweede deel van de nacht (tussen 1 en 4 uur) op naar 11 °C à 12 °C in Laag- en Midden-België, tegen de ochtend was het al iets minder zacht (na de passage van een koufront).
De tweede keer dat we maxima boven 10 °C haalden, was op de 18e: in de nacht van de 17e op de 18e koelde het aanvankelijk nog wat af, maar 's nachts stegen de temperaturen op nadering van - opnieuw - een stormdepressie, in de ochtend en de voormiddag van de 18e bereikten de maxima dan 10 °C à 11 °C (Ukkel: 10,8 °C, Deurne: 11,6 °C, Sint-Katelijne-Waver: 11,4 °C) in een 'smalle' warme sector (zie analyse van de grondkaart van 18 januari om 7 u lokale tijd verder); de temperatuuropleving was inderdaad slechts tijdelijk, en het maximum werd 's ochtends bereikt in het westen en tegen het einde van de voormiddag in het oosten van het land: zo bedroeg de temperatuur in Koksijde op de 18e om 3 uur, 7 uur en 11 uur respectievelijk 5,6 °C, 11,1 °C en 7,5 °C, en in Mont Rigi (nabij Botrange) om 7 uur, 11 uur en 15 uur respectievelijk 1,1 °C, 4,9 °C en 2,2 °C. We merken dus dat het maximum overal al vóór de middag was bereikt (in de maanden december en januari heeft de zon weinig invloed op de luchttemperatuur en is het vooral de luchtsoort waarin we ons bevinden die van belang is voor de temperatuur, het maximum kan in deze maanden dus ook 's nachts of 's ochtends worden bereikt).
In de loop van de 23e trok een warmtefront doorheen ons land en daarachter kwamen we terug in zeer zachte maritieme lucht terecht, op de 23e overdag lagen de maxima tussen 5 °C en 10 °C maar in de daaropvolgende nacht stegen de temperaturen verder en rond middernacht (nacht van 23 op 24 januari) schommelden ze reeds tussen 10 °C en 12 °C in Laag- en Midden-België en rond 6 °C à 7 °C in de hoogste delen van het land, op de 24e bevonden wij ons dan in een brede warme sector aan de voorzijde van een koufront met zeer hoge maxima voor de tijd van het jaar: de hoogste waarden werden bereikt in Sint-Katelijne-Waver en Kruishoutem met 14,1 °C, in Essen met 14,2 °C, in Deurne en Stabroek met 14,6 °C en in Bilzen met 15 °C ! In Ukkel werd het 12,9 °C, in de hoogste delen van het land bereikten de maxima zo'n 7 °C à 8 °C.
Op de 28e en een groot deel van de 29e kwamen we alweer in de warme sector van een depressie terecht die via Schotland naar Skandinavië trok, met maxima van 10 °C tot 12 °C op vele plaatsen, en ook de nacht van 28 op 29 januari verliep mild met minima rond 9 °C à 10 °C in Laag- en Midden-België.
Tussen de zeer warme episode's door was het ook grotendeels vrij mild in januari, slechts een paar keer was het iets frisser, in Ukkel bleef de temperatuur slechts op 3 dagen beneden 5 °C: het maximum was op de 7e, de 13e en de 20e respectievelijk 3,4 °C; 4,8 °C en 3,2 °C.
18 januari 2018 om 7 uur lokale tijd: wij bevinden ons tijdeijk in de warme sector van een
stormdepressie (gebied tussen warmte- en koufront op deze grondkaart) waardoor de maximale
temperaturen in de ochtend en voormiddag werden bereikt in ons land, het is ook op
dat ogenblik dat ons land zich in een sterk windveld bevond met een maximale windstoot
in ons land tot 119 km/u in Deurne (Antwerpen)
Na de passage van enkele koufronten op 31 januari kwamen we begin februari terecht in vrij frisse zeelucht van polaire oorsprong die werd aangevoerd tussen een lagedrukgebied dat van het zeegebied ten noorden van Schotland stilaan over de Noordzee richting Denemarken trok en een uitloper van het hogedrukgebied van de Azoren die onze streken naderde. Van 1 t/m 3 februari haalden de maxima nog 4 °C tot 7 °C in de meeste streken, maar in de loop van de 4e smolten het Azorenhogedrukgebied en een anticycloon over Skandinavië stilaan samen om één langgerekte hogedrukgordel te vormen zodat continentale lucht werd aangevoerd en de temperaturen verder daalden, op de 4e bereikten de temperaturen nog 4 °C tot 6 °C over de westelijke landshelft (Essen: 6,1 °C, Koksijde: 5,5 °C), maar in het oosten en het centrum van het land eerder tussen 1 °C en 3 °C (Ukkel: 2,7 °C, Kleine Brogel: 1,7 °C), in de Hoge Ardennen en de Hoge Venen bleven de temperaturen negatief met maximum -3,7 °C in Mont-Rigi en -3 °C in Elsenborn op de 4e (we vermelden nog dat de maxima in Mont Rigi sinds de 1e februari al negatief bleven). Ook van de 5e t/m de 9e bleven de temperaturen aan de lage kant, op de 6e lagen de maxima in Laag- en Midden-België rond het vriespunt (Ukkel: 0,4 °C, Melsbroek: 0,7 °C, Gorsem: -0,4 °C, Bevekom: -0,6 °C). Tijdens de nachten vroor het op de meeste plaatsen, de koudste nacht was die van 7 op 8 februari, in Ukkel daalde de temperatuur tot -4,8 °C, in Kleine Brogel tot -8,2 °C, in Hoog-België vroor het op een aantal plaatsen streng (boven de sneeuwlaag) met minima tot -11,7 °C in Bièvre en -12,8 °C in Gouvy, in Elsenborn daalde de temperatuur in de ochtend van 8 februari tot -16 °C, zeer strenge vorst dus. We vermelden ook nog de waarde van Dourbes (Viroinval) met -10,5 °C, behoorlijk laag voor deze plaats maar dit kan verklaard worden door de aanwezigheid van een sneeuwdek.
Na de passage van een storing op de 9e kwamen we in vrij frisse maar 'maritieme' lucht terecht zodat het toch iets minder koud werd op de 10e en 11e met maxima tussen 5 °C en 7 °C op vele plaatsen en rond het vriespunt in de hoogste delen van het land (op de 11e werd het in Mont Rigi +0,1 °C, de eerste keer dat de temperatuur hier in februari boven het vriespunt uitkwam). De dagen nadien werd de lucht terug droger met aanvoer van continentale lucht uit het zuiden aan de voorzijde van storingen ten westen van onze streken, de maxima schommelden nog steeds tussen z'on 5 °C en 7 °C, maar overal was er wel terug nachtvorst, in Elsenborn (met sneeuwdek) bereikten de minima op de 13e en de 14e respectievelijk -10,5 °C en -10,7 °C. In de loop van de 14e nam de bewolking geleidelijk aan toe op nadering van een storing, die doorheen het land trok in de daaropvolgende nacht : door de bewolking koelde het niet sterk af en bleven de temperaturen bijna overal boven het vriespunt, enkel in de hoogste delen van het land was er nog lichte nachtvorst. Op de 15e kwamen we dan tijdelijk in de warme sector van een depressie terecht zodat de temperaturen in Laag- en Midden-België opliepen tot 10 °C à 12 °C (Melle: 11,8 °C, Semmerzake: 11,7 °C, Passendale en Beitem: 11,3 °C), in de hoogste delen van het land kwamen de maxima voor het eerst in februari ruim boven het vriespunt (3 °C à 4 °C werd bereikt 's avonds tussen 19 en 21 uur in onder andere Mont Rigi en Elsenborn). Dit was meteen de warmste dag in deze koude februarimaand.
In de loop van de namiddag van de 15e trok een koufront doorheen het land zodat het de dagen nadien (van de 16e t/m de 18e) iets minder warm was met temperaturen tot 8 °C à 9 °C. Op de 19e en de 20e zorgde een zwakke storing ten westen van onze streken voor veel bewolking waardoor de maxima lager uitkwamen met 3 °C tot 5 °C à 6 °C in Laag- en Midden-België. Deze storing bevond zich tussen een hogedrukgebied over het Europese continent en een hogedrukgebied dat zich opbouwde vanaf de Azoren richting de Britse Eilanden. Door de aanvoer van zeer koude lucht over het noorden van Europa ontwikkelde zich een hogedrukgebied over Skandinavië dat dan de volgende dagen één uitgestrekte hogedrukzone vormde van Skandinavië over de Noordzee tot de Britse Eilanden. Met een oostelijke tot noordoostelijke stroming werd stilaan vrij koude polaire landlucht aangevoerd: van de 21e t/m de 24e gingen de temperaturen dan verder omlaag - ondanks het feit dat de zon uitbundig scheen - bereikten waarden tot 4 °C à 5 °C met overal nachtvorst.
Vanaf de 25e werd het nog kouder (na de passage van een koufront in de nacht van 24 op 25 februari): op de 25e kwamen de temperaturen nog net boven het vriespunt uit (Ukkel: 1,7 °C, Passendale: 2,7 °C); van de 26e t/m de 28e lagen de maxima rond of onder het vriespunt : in Ukkel bereikte het maximum respectievelijk -0,9 °C; -0,5 °C en -2,2 °C op deze 3 dagen, in de hoogste delen van het land was het op het warmste ogenblik van de dag slechts -6 °C tot -7 °C (op de 28e was het maximum in Mont Rigi -7,8 °C, in Elsenborn -7,3 °C en in Saint-Hubert -6,6 °C). Op de 28e februari bleef het overal in het land vriezen, het was de koudste dag van de weerkundige winter, nadat we ook de koudste nacht hadden beleefd (van de 27e op de 28e): het minimum bereikte in de ochtend van de 28e -8,7 °C in Ukkel, -10,1 °C in Melsbroek, -10,4 °C in Kleine Brogel, -15,1 °C in Mont Rigi en -18,1 °C in Elsenborn. De doorstaande oostenwind maakte het voor het gevoel nog kouder. Op het drukniveau 850 hPa daalden de temperaturen in de laatste dagen van februari tot -15 °C of iets lager, behoorlijk laag (op de 27e 's middags werd op 850 hPa - niveau -16 °C gemeten).
Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat de laatste decade van februari de koudste van de winter is geweest: het gemiddelde voor de laatste 8 dagen van februari bedroeg in Ukkel -1,9 °C, zo'n 9 °C kouder dan de warmste decades (21-31 december en 21-31 januari) (zie tabel 1).
Tabel 1 : gemiddelde temperatuur per decade te Ukkel (in °C) - bron: K.M.I.
| Ukkel | Eerste Decade | Tweede Decade | Derde Decade |
| December | 2,7 | 3,3 | 7,0 |
| Januari | 6,0 | 4,7 | 7,1 |
| Februari | 0,9 | 2,9 | -1,9 |
2 Aantal dagen met karakteristieke temperatuur
Het aantal vriesdagen (Min < 0 °C) bedroeg te Ukkel 30 wat normaal is (ref. periode 1981-2010: 33,2 dagen).
In de anti-winterse januari was er slechts één vriesdag: de laagste temperatuur in januari in Ukkel was - 0,2 °C, dit is een recordhoog absoluut minimum (sinds 1901) en tevens een evenaring van het minimum uit januari 1988.
December telde 8 vriesdagen maar de koude februari telde er 21, de laagste temperatuur van de winter was in Ukkel - 8,7 °C en werd gemeten op 28 februari.
Te Ukkel waren er 4 winterse dagen (Max < 0 °C) (gemiddeld over de periode 1981-2010: 6,4 dagen): op 2 december bleef het lichtjes vriezen, en tijdens de koude periode eind februari waren er nog 3 winterse dagen op rij van de 26e t/m de 28e, de koudste dag was 28 februari met in Ukkel een maximum van
-2,2 °C.
Tabel 2 : aantal vriesdagen, laagste minimum, datum laagste minimum
| Plaats | Aantal Vriesdagen |
Absoluut
minimum
|
Datum abs min |
| Assebroek | 24 | -7,6 °C | 28/02/2018 |
| Beitem | 24 | -7,1 °C | 28/02/2018 |
| Lichtervelde | 33 | -7,5 °C | 28/02/2018 |
| Ukkel | 30 | -8,7 °C | 28/02/2018 |
| Ransberg | 35 | -8,1 °C | 28/02/2018 |
Het aantal vriesdagen werd bepaald op basis van de minima gemeten in de periode 8 uur LT - 8 uur LT
20 december 2017: grijs en nevelig weer aan de kust in Bredene
We kregen de zon bitter weinig te zien in deze uiterst sombere decembermaand
Foto : Alexis Papapanayotou
3 De neerslag
De voorbije winter viel te Ukkel in totaal 232,6 mm neerslag wat perfect normaal is (ref. periode 1981-2010: 220,5 mm).
Er waren wel zeer grote verschillen tussen de maanden onderling: december was met een totaal van 130,1 mm zeer abnormaal nat, februari was met 21,7 mm abnormaal droog, voor januari was het neerslagtotaal volkomen normaal met 80,8 mm (ref. periode 1981-2010: neerslagtotaal van respectievelijk 81 mm, 76,1 mm en 63,1 mm voor december, januari en februari).
Tijdens de eerste dagen van de natte december viel er nog niet al te veel neerslag in ons land, we hadden overwegend te maken met hogedrukinvloeden. Wanneer op de 7e een stormdepressie tussen Schotland en Skandinavië van belang werd voor ons weer, kregen we wel neerslag: in de loop van de 7e trok een vrij actief koufront doorheen het land, gevolgd door nog een paar buien op de 8e en de 9e die ons bereikten vanover de Noordzee langs de westelijke flank van bovengenoemde depressie waarvan de kern intussen over Skandinavië lag. Op de 10e trok een depressiekern van Engeland net ten noorden van ons land richting Duitsland, aanvankelijk bevonden wij ons nog in koude lucht zodat er enkele centimeter sneeuw viel, die echter in de namiddag grotendeels verdween. Op de 11e passeerde opnieuw een depressiekern in de buurt van ons land, ditmaal volgde deze een zuidelijkere koers (waardoor een groot deel van Vlaanderen zich aan de noordkant van die depressie bevond in de koude lucht): grote delen van Oost- en West-Vlaanderen en Antwerpen kregen sneeuw van betekenis met een laag van 10 cm tot 15 cm dik, in Assebroek (Brugge) werd 17 cm sneeuw gemeten, in Lichtervelde tot 15 cm, die sneeuw begon aan het einde van de dag al wat te smelten in het westen van het land. Deze 2 opeenvolgende sneeuwzones gaven aanleiding tot belangrijke neerslaghoeveelheden : in Ukkel viel op 10 en 11 december samen 39,7 mm, in Beitem 43,1 mm en in Melsbroek 40 mm. Op de 12e vielen nog een aantal buien met regen, hagel of smeltende sneeuw, en in de Ardennen met sneeuw en smeltende sneeuw.
Op de 13e zette de dooi flink door in Laag- en Midden-België, 's ochtends lag er nog 3 cm sneeuw in Ukkel en zelfs meer in delen van het westen van het land, maar door de regen en de oplopende temperaturen smolt de sneeuw in de loop van de dag grotendeels weg, in de zuidelijke landshelft viel echter flink wat sneeuw, er werd tussen 10 cm à 15 cm gemeten in de Ardennen maar ook in de Gaume. De vele neerslag en het smelten van het sneeuwdek in Laag- en Midden-België gaf lokaal aanleiding tot wateroverlast (van de 10e t/m de 13e viel in Ukkel 62,5 mm neerslag). 's Avonds op de 13e werd het tijdelijk zachter in de hogere delen van het land zodat het vers gevormd sneeuwdek daar werd aangetast, de volgende ochtend lag er in Mont Rigi toch nog 6 à 7 cm sneeuw; doordat we na de passage van een koufront terug in polaire zeelucht terechtkwamen, vielen er vanaf de 14e opnieuw winterse buien en sneeuwbuien in de zuidelijke landshelft, met opnieuw een toename van het sneeuwdek in de hoogste delen. Op de 15e lag er tot 14 cm en tegen de 18e tot 19 cm sneeuw in de Hoge Venen.
In de nacht van de 18e op de 19e trok een warmtefront doorheen het land en dit gaf nog sneeuw in Hoog-België zodat het sneeuwdek aanvankelijk wat verder kon aandikken. De storing was echter de voorbode van zachtere en vochtige lucht waarin wij de dagen nadien vertoefden, door de nabijheid van een hogedrukgebied ten zuiden van ons bleven de neerslaghoeveelheden beperkt tot soms wat lichte neerslag of wat gedruppel, de sneeuw in de Ardennen smolt stilaan verder af en verdween compleet in de loop van de 23e december.
Vanaf de 25e trok de hoge druk zich terug naar Zuid-Europa en kregen depressies terug meer greep op ons weer met als gevolg terug wisselvalliger weer: doordat de luchtsoort maritiem-polair was, keerde ook de sneeuw terug in de Ardennen, in de nacht van 27 op 28 december viel tot 14 cm in de Hoge Venen, ook op lagere hoogtes viel sneeuw maar uiteraard minder. Op de 29e trokken fronten doorheen het land die de voorbode markeerden van gevoelig zachtere lucht, er viel behoorlijk wat neerslag : ten zuiden van Samber en Maas viel op vele plaatsen sneeuw, in de lage streken was de regen soms vergezeld van wat smeltende sneeuw. In Bièvre viel 31 mm neerslag. Doordat de temperaturen op de 30e pijlsnel de hoogte ingingen, smolt de sneeuw massaal en snel af wat leidde tot een verhoging van het niveau van verschillende rivieren (zie foto onder tabel 3).
In januari bleef het weer de ganse maand overwegend onder lagedrukinvloed: we kregen ook 2 winterstormen te verduren, met telkens windstoten tot boven 100 km/u : op de 3e storm 'Eleonor' met windstoten tot 126 km/ u in Florennes en op de 18e 'Friederieke' met rukwinden tot 119 km/u in Deurne. Net als in december, viel er ook in januari neerslag verspreid over de ganse maand zoals blijkt uit tabel 3, hoewel de hoeveelheden in de periode 6 t/m 14 januari beperkt bleven. Aan het begin van de maand passeerden wel enkele vrij actieve storingen: op de 2e noteerde men in Ukkel 10,1 mm, in Retie 16,5 mm en in Mont Rigi tot 25 mm, op de 4e 22 mm in Aubange en 30 mm in Buzenol.
Ook op de 15e trok een vrij actieve storing door het land, in Ukkel was deze goed voor 11,6 mm neerslag, maar in de zuidelijke landshelft viel meer neerslag: 22 mm in Sivry, Dourbes en Buzenol en 31 mm in Bièvre. Na passage van deze storing stroomde polaire lucht over ons land en op de 16e en de 17e gaf dit ook in de lage streken enkele winterse buien met hagel en smeltende sneeuw (belangrijk verticaal temperatuurcontrast), in de Ardennen was dat sneeuw, soms ook tijdelijk op lagere hoogtes, in Mont Rigi bereikte de sneeuwlaag in de loop van de 17e zo'n 10 cm. Door de tijdelijke stijging van de temperaturen samenhangend met de stormdepressie op de 18e werd het sneeuwdek in de Hoge Venen flink aangetast, maar op de 19e was de sneeuw terug (aan de achterzijde van de stormdepressie kwamen we immers terug in koudere lucht terecht), op de 20e trok een kleine depressiekern over het noorden van Frankrijk voorbij, wij bleven bijgevolg aan de noordelijke kant van de depressie in de relatief koude lucht zodat er boven 400 meter vrijwel enkel sneeuw viel, in de lagere delen regen en soms smeltende sneeuw, op de 21e bereikte de sneeuwdikte in de hoogste delen van het land tussen 15 en 20 cm. Maar ... het sneeuwdek kon in deze januarimaand nooit lang standhouden, vanaf de 22e warmde het weer flink op zodat de sneeuw stilaan begon te smelten, zeker op de 24e ging dat snel door de zeer hoge temperaturen (zie hoger bij 'de temperatuur').
De laatste dag van januari trokken enkele koufronten doorheen het land, en doordat we terug in koudere lucht terechtkwamen, begon het in de late namiddag in de Hoge Venen te sneeuwen, en deze keer zou die sneeuw niet snel (volledig) verdwijnen ! (zoals vaak het geval was in december en januari). Integendeel, gedurende gans de maand februari lag er sneeuw op de bodem in de Hoge Venen: de eerste dagen van februari vormde zich daar een sneeuwdek tot zo'n 10 cm. Op de 6e beïnvloedde een zwakke sneeuwstoring de zuidelijke landshelft (verbonden aan een lagedrukzone boven Frankrijk die in Parijs voor belangrijke sneeuwval zorgde, tot zo'n 15 cm daar), in grote delen van Wallonië viel dan ook sneeuw (ook in lager gelegen streken, zo werd in Bièrset en Angleur op de 7e 's morgens respectievelijk 5 cm en 4 cm gemeten), in Mont Rigi dikte de sneeuwlaag verder aan tot zo'n 15 cm. Op de 9e trok een zwakke sneeuwzone vanuit het westen over ons land, in de ochtendperiode viel wat sneeuw aan de kust en meer algemeen in het westen van het land, in Assebroek (Brugge) werd tot 4 cm gemeten, in Lichtervelde tot 3 cm, de neerslagzone trok slechts zeer traag oostwaarts, op het einde van de dag werd tot 2 cm gemeten in Ukkel. Ook in de Ardennen gaf deze storing nog wat extra sneeuw, en ook van de 10e tot de 12e viel er nog sneeuw in de Ardennen, zodat op de 12e uiteindelijk tot 25 cm sneeuw werd gemeten in Mont Rigi, de dikste sneeuwlaag van februari. Nadien verminderde de dikte van de sneeuwlaag stilaan, er viel niet al te veel neerslag meer bij. Ook in de rest van het land viel er in de tweede helft van februari weinig of geen neerslag doordat het weer bepaald werd door hogedrukzones. In Ukkel viel de laatste neerslag van enige betekenis op de 14e met 5,4 mm.
We vermelden nog wel de sneeuwbuitjes die werden waargenomen op de 26e februari : de lucht op grote hoogte was zo koud dat het licht onstabiel werd met vorming van wat cumuliforme bewolking die hier en daar uitmondde in kleine sneeuwbuitjes, meer uitgesproken was de sneeuw in een oostnoordoost-westzuidwest georiënteerde zone ten noorden van de Maas (met meerdere cm verse sneeuw).
Tabel 3 : neerslaghoeveelheid per decade te Ukkel (in l/m²) - bron: K.M.I.
| Ukkel | Eerste Decade | Tweede Decade | Derde Decade |
| December | 31,3 | 61,9 | 36,9 |
| Januari | 32,2 | 27,8 | 20,8 |
| Februari | 14,6 | 7,1 | 0,0 |
30 december 2017: flink oplopende temperaturen deden de sneeuw in de Hoge Venen snel smelten:
het debiet van de waterlopen verhoogde, op de foto zien we een zijrivier van de Warche
Foto: Alexis Papapanayotou
Het aantal neerslagdagen bedroeg te Ukkel 56 (gemiddeld: 54,8 d) en was normaal : net als voor het neerslagtotaal, merken we ook voor de neerslagfrequentie belangrijke verschillen op tussen de afzonderlijke maanden: in december was het aantal dagen met meetbare neerslag met 26 zeer abnormaal hoog (gemiddeld: 19,3 d), in februari was het aantal met 9 abnormaal laag (gemiddeld: 16,3 d), in januari viel neerslag op 21 dagen (gemiddeld: 19,2 d).
De langste periode met opeenvolgende neerslagdagen van de winter vonden we terug in december: van 7 t/m 23 december viel iedere dag neerslag (17 d). In februari viel geen neerslag te Ukkel van de 20e t/m de 28e (9 opeenvolgende dagen), van de 15e t/m de 28e (14 opeenvolgende dagen) viel slechts 0,5 mm neerslag.
De neerslag was te Ukkel geheel of gedeeltelijk vergezeld van sneeuw op 8 dagen (ref. periode 1981-2010: 12,9 sneeuwdagen):
6 in december en telkens 1 in januari en februari.
In Ukkel lag er slechts op enkele dagen een sneeuwdek 's morgens om 8 uur: op 1 december lag er 6 cm, op 11 december (de dag met belangrijke sneeuwval in de noordelijke landshelft : zie hoger) lag er 's morgens nog geen sneeuw in Ukkel (wel in de loop van de dag), op de 12e 's ochtends lag er 6 cm en op de 13e nog 3 cm (op de 13e smolt het sneeuwdek af door de regenval en zachte lucht). In januari en februari lag er 's morgens nooit sneeuw in Ukkel, op 9 februari bereikte een zwakke sneeuwzone ons uit het westen van het land, in de late namiddag lag er tot 2 cm sneeuw in Ukkel.
Tabel 4: neerslaghoeveelheden gedurende de winter 2018 (in l/m²)
| Dec | Jan | Feb | Winter | |
| Assebroek | 176 | 111,9 | 42,2 | 330,1 |
| Lichtervelde | 139 | 110 | 36,4 | 285,4 |
| Ukkel | 130,1 | 80,8 | 21,7 | 232,6 |
| Buizingen | 119,2 | 75,4 | 26 | 220,6 |
| Ransberg | 93 | 69 | 26,8 | 188,8 |
4 Zonneschijnduur
Tijdens de voorbije winter was de totale zonneschijnduur normaal: te Ukkel scheen de zon 186,9 uur (gemiddeld: 180,7 uur). De contrasten tussen de maanden onderling waren wel bijzonder groot !
December was uitzonderlijk somber met slechts 10,5 uur zon (ref. periode 1981-2010: 45,1 uur). Het was niet alleen de somberste december, maar eveneens de somberste kalendermaand in het algemeen sinds het begin van de meetreeks van de zonneschijnduur in 1887 in Brussel-Ukkel. Het record van somberste kalendermaand dateert uit december 1934 met 9,5 uur zon.
We kregen 2 keer een periode van 7 opeenvolgende dagen zonder zon: van de 1e t/m de 7e e van de 19e t/m de 25e december. Op de 28e waren er wat meer opklaringen en in Ukkel scheen de zon 3,7 uur, hierdoor werd het net geen recordsombere maand.
Ook januari was uitzonderlijk somber met in totaal 27 uur zon in Ukkel (ref. periode 1981-2010: 58,6 uur), sinds 1887 was januari 3 keer nog somberder: in 1902, 1915 en 1935 met telkens 26,1 uur zon.
Vooral de periode van 3 t/m 12 januari was dit jaar uiterst somber met slechts 11 minuten zon !
Bekijken we nu de periode 1 december 2017 - 31 januari 2018, dan stellen we vast dat het totaal van de zonneschijnduur in Ukkel slechts 37,5 uur bereikte over deze 2 opeenvolgende maanden (ref. periode 1981-2010: 103,7 uur). Enkel de periode 1 december 1934 - 31 januari 1935 was nog somberder met een totaal van 35,6 uur.
Het aantal zwaar bewolkte dagen (lees: dagen waarop de zon < 20 % schijnt van de 'maximaal mogelijke duur' op die dag) was in december en januari uitzonderlijk hoog met respectievelijk 30 en 26 (langjarig gemiddelde: resp. 22 d en 20,3 d).
Februari slaagde erin om het uitzonderlijk tekort aan zonneschijn van december en januari volledig weg te werken: februari was zeer abnormaal zonnig met 149,5 uur zon in Ukkel (ref. periode 1981-2010: 76,6 uur).
Vooral de laatste decade van februari was bijzonder zonnig, dit kan verklaard worden door de zeer droge luchtaanvoer over onze streken uit het noordoosten langs de zuidelijke flank van een krachtig hogedrukgebied met kern over Skandinavië. De meeste dagen in deze periode verliepen zeer zonnig, vooral op 24 en 25 februari werden in de loop van de namiddag lokaal relatieve luchtvochtigheden gemeten van lager dan 30 %.
Het aantal zwaar bewolkte dagen lag in februari met 7 uitzonderlijk laag (langjarig gemiddelde: 16,6 d), in schril contrast met het aantal van de andere wintermaanden !
In tabel 5 vinden we de zonneschijnduur terug per decade (voor Ukkel): bemerk de grote verschillen in zonneschijnduur tussen de decades van de maand december en de eerste decade van januari enerzijds en de tweede en vooral derde decade van februari anderzijds. We zien dat de zon in de laatste decade van februari (8 dagen !) meer heeft geschenen dan in het geheel van de maanden december en januari, dit illusteert het zéér zonnig karakter van februari maar uiteraard ook de bijzonder sombere wintermaanden december en januari ! Of nog anders uitgedrukt: 80 % van het aantal zonuren van de afgelopen winter kregen we op 28 dagen (in februari dus) terwijl we de overige 20 % kregen op 62 dagen (december + januari) !
Tabel 5 : zonneschijnduur per decade te Ukkel (in uren) - bron: K.M.I.
| Ukkel | Eerste Decade | Tweede Decade | Derde Decade |
| December | 1,7 | 3,2 | 5,6 |
| Januari | 3,4 | 12,8 | 10,9 |
| Februari | 29,8 | 50 | 69,7 |
De bevroren Hoëgne in Hockai (Stavelot) op 28 februari 2018, de koudste dag van de weerkundige winter
Foto: Alexis Papapanayotou
